Βρεφικό δέρμα & Ήλιος

Τα αντηλιακά είναι προϊόντα που συνδυάζουν τα συστατικά εκείνα που βοηθούν στην αποφυγή φθοράς του δέρματος από την υπεριώδη (UV) ακτινοβολία του ήλιου. Υπάρχουν δύο τύποι υπεριώδους ακτινοβολίας, η UVA (320-400nm) και η UVB (280-320nm). Η UVB (Β από το Burn=έγκαυμα) είναι ο κύριος πρωταγωνιστής πίσω από το ηλιακό έγκαυμα, ενώ οι ακτίνες UVA (A από το Aging= γήρανση), οι οποίες διεισδύουν πιο βαθιά στο δέρμα, συνδέονται με τα σημάδια της πρόωρης γήρανσης όπως αυλακώσεις και χαλάρωση της επιδερμίδας που προκαλούνται από το φως (φωτογήρανση). Επιπλέον, οι UVA επιδεινώνουν τις επιβλαβείς επιδράσεις των ακτίνων UVB και, όλο και περισσότερο, θεωρούνται από τους ειδικούς ως αιτία σοβαρότερων προβλημάτων του δέρματος.

Ο συντελεστής ή δείκτης ηλιακής προστασίας (Sun Protection Factor, SPF) εκφράζει την αποτελεσματικότητα των αντηλιακών προϊόντων στην προστασία του δέρματος από τον ήλιο. Αν θέλαμε να δώσουμε έναν ορισμό, θα λέγαμε πως ο δείκτης SPF ορίζεται ως ο λόγος της UV ακτινοβολίας που απαιτείται για την πρόκληση κοκκινίσματος (ερυθήματος) MED (Minimum Erythema Dose) δέρματος που προστατεύεται με αντηλιακό προϊόν, προς την MED απροστάτευτου δέρματος. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι, αν ένα άτομο αναπτύσσει ερύθημα μετά από 15 λεπτά από την έκθεση στον ήλιο, το άτομο αυτό, χρησιμοποιώντας ένα αντηλιακό με δείκτη προστασίας 30, παραμένοντας στον ήλιο 30 x 15 = 450 λεπτά, θα εμφανίσει ερύθημα ίδιας έντασης όπως θα ανέπτυσσε χωρίς το προϊόν. Αυτό, όμως, αυτόματα σημαίνει ότι ο χρόνος συνδέεται άμεσα με το πόσο ευαίσθητο είναι το δέρμα μας και είναι και ο βασικός λόγος που οι περισσότεροι ειδικοί (Δερματολόγοι) προτείνουν τους υψηλότερους δείκτες προστασίας εξαρχής.

Προστασία του βρεφικού και παιδικού δέρματος

Το δέρμα του μωρού παρουσιάζει ορισμένα χαρακτηριστικά, τα οποία το καθιστούν αυτόματα πιο ευάλωτο απέναντι στους εξωτερικούς παράγοντες. Πέραν των βασικών ανατομικών διαφορών που έχει σε σχέση με αυτό ενός ενήλικα (λεπτότερο, χαμηλότερη σύνθεση μελανίνης, ανώριμοι μηχανισμοί επιδιόρθωσης), το βρεφικό δέρμα έχει και κάποιες σημαντικές λειτουργικές διαφορές. Μία από αυτές είναι ο ανώριμος δερματικός φραγμός, δηλαδή ο βασικός μηχανισμός της επιδερμίδας που προστατεύει σημαντικά τον οργανισμό μας από τους επιβλαβείς εξωτερικούς παράγοντες.

Επιπλέον, σύγχρονες μελέτες έχουν αναδείξει τις εξειδικευμένες ανάγκες της βρεφικής επιδερμίδας από τη στιγμή της γέννησης. H επιδερμίδα του μωρού είναι εύθραυστη και ιδιαίτερα ευαίσθητη, αλλά ταυτόχρονα κρύβει έναν σπουδαίο πλούτο: τα επιδερμικά βλαστοκύτταρα. Πιο συγκεκριμένα, αυτή η πηγή κυττάρων βρίσκεται στο μέγιστο κατά τη γέννηση, είναι μοναδική για τον καθένα, αλλά και εξαιρετικά ευάλωτη σε καθημερινές επιθέσεις, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των πρώτων ετών ζωής του παιδιού (μέχρι 2 ετών). Η υπεριώδης ακτινοβολία είναι ένας από τους βασικούς παράγοντες που την ταλαιπωρούν σε καθημερινή βάση. Συνεπώς, για να διαφυλαχθεί η υγεία της επιδερμίδας για το υπόλοιπο της ζωής μας στο μέγιστο, είναι απαραίτητο να την προστατεύσουμε από τη στιγμή της γέννησης.

Έτσι, για τους παραπάνω λόγους και λόγω της ιδιαίτερης ευαισθησίας της βρεφικής και παιδικής επιδερμίδας, σύμφωνα με τον ειδικό, συνιστάται:

• Χρήση αντηλιακών με ένα ευρύ φάσμα προστασίας (UVB + UVA) και με πολύ υψηλό δείκτη προστασίας (SPF 50+).
• Τοποθέτηση του αντηλιακού 30 λεπτά πριν την έκθεση στον ήλιο. Να γίνεται επανάληψη, αν το παιδί μπει στη θάλασσα ή ιδρώσει πολύ, σε στεγνό δέρμα. Η επάλειψη πρέπει να επαναλαμβάνεται περίπου κάθε δύο ώρες, ανεξαρτήτως δείκτη (θυμηθείτε, όλα εξαρτώνται από την ευαισθησία του δέρματος). Το ίδιο ισχύει και για τα αδιάβροχα αντηλιακά, τα οποία είναι προτιμότερα, όπως και τα αντηλιακά που είναι ανθεκτικά στην άμμο. Θα πρέπει να καλύπτονται όλα τα μέρη του σώματος που εκτίθενται στον ήλιο (ακόμα και τα αυτιά, η μύτη, τα χείλη, ο λαιμός, τα πέλματα και οι παλάμες).
• Περιορισμός της έκθεσης στον ήλιο μεταξύ των ωρών 10:00 π.μ και 4:00 μ.μ. Οι υπεριώδεις ακτινοβολίες διαπερνούν ακόμη και τα σύννεφα και, έτσι, απαιτείται προστασία και τις συννεφιασμένες μέρες.
• Χρήση καπέλου και προστατευτικού ρουχισμού.
• Να φοράει το παιδί γυαλιά ηλίου (σε ηλικία που είναι κατάλληλη για να φορά γυαλιά) που να προσφέρουν προστασία στην υπεριώδη ακτινοβολία UV-B και UV-A.

Σε περίπτωση που το παιδί βρίσκεται υπό φαρμακευτική αγωγή, συμβουλευόμαστε τον θεράποντα γιατρό για το αν αυτή αυξάνει την φωτοευαισθησία του και για τον τρόπο έκθεσης του παιδιού στον ήλιο.

Μετά την ηλικία των 2 ετών, ο δερματικός φραγμός της επιδερμίδας φτάνει σε ένα πρώτο επίπεδο ωρίμανσης, αλλά χρειάζεται να ξεπεραστεί η ηλικία των 6 ετών, ώστε αυτή η λειτουργία της επιδερμίδας να φτάσει το μέγιστο της απόδοσής της. Αυτό σημαίνει ότι το δέρμα των παιδιών παραμένει ιδιαίτερα ευαίσθητο στους εξωτερικούς παράγοντες, μέχρι και την ηλικία των 6 ετών. Συνεπώς, το δέρμα όλων των παιδιών, ανεξαρτήτως χρώματος ή κατάστασης, καλό θα ήταν να αντιμετωπίζεται ως ένα πολύ ευαίσθητο δέρμα. Παρόλα αυτά, τους κανόνες προστασίας από τον ήλιο καλό θα ήταν να τους διατηρούμε ακόμα και μετά το πέρας αυτών των ευαίσθητων ηλικιών.

Γιάννης Ανδρουλάκης

Βιολόγος, MSc του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών του τμήματος Ιατρικής, με εξειδίκευση στην κλινική εμβρυολογία

Πηγή: mustela.com.gr